तलाठी यांची कर्तव्ये
· दरवर्षी डिसेंबरच्या अखेरीस तलाठ्याने
इ-चावडीवरील गाव नमुना आठ-अ
अदययावत असल्‍याची खात्री करून गाव नमुना आठ-ब
मागणीसंबंधीचा भाग जमीन महसूल वसुलीसाठी अद्‍ययावत
करावा.
· तलाठी यांनी वसुलीची रक्कम डिजीटल पध्‍दतीने घेण्‍याचा जास्‍तित जास्त प्रयत्‍न करावा तसेच डिजीटल पध्‍दतीने रक्कम अदा करण्याबाबत खातेदारांमध्‍ये जागृती करावी.
· महाराष्ट्र जमीन महसूल अधिनियम, कलम १५४ अन्वये नोंदणी करणार्‍या अधिकार्‍याने किंवा कोणत्याही सक्षम महसूल अधिकार्‍याने आदेशान्‍वये कळविलेले संपादन किंवा हस्तांतरण याची तलाठ्याने फेरफार नोंदवहीमध्ये तशाच प्रकारे नोंद करावी.
· पूर्वी नोटीस बजावणे आणि अन्य बाबींचा खर्च म्हणून अर्जावर कोर्ट फी स्‍टॅम्‍पच्‍या स्‍वरूपात प्रोसेसिंग फी आकारण्‍याची तरतूद होती. परंतु शासनाच्या सुधारीत आदेशान्‍वये प्रोसेसिंग फी आकारण्‍याची तरतूद रद्द करण्यात आली आहे. त्‍यामुळे ज्या ठिकाणी पोस्‍टाव्‍दारे नोटीस बजावण्‍याचा प्रसंग येईल त्या वेळी तलाठी यांनी संबधीत पक्षकाराकडून पोस्टाची योग्य किंमतीची तिकीटे लावलेली पाकीटे घ्‍यावी.
शासन निर्णय क्रमांक एस-३०/२०१५/प्र.क्र.२९९/ज-१, दिनांक
१७.१२.२०१५, परिच्‍छेद ४ अन्वये अशी तरतूद अपिल अर्जांसाठी करण्यात आली आहे. या
बाबत कोणत्याही परिस्थितीमध्‍ये तिकीटाचा खर्च म्हणून रोख रक्कम स्विकारता
येणार नाही. तसेच ज्या ठिकाणी तशी सोय उपलब्‍ध
असेल त्‍याठिकाणी माहिती व तंत्रज्ञान कायदयान्‍वये विहीत केलेल्या पध्‍दती उदा. एस.एम.एस.,
व्‍हॉटसअॅप,
ई मेल किंवा अन्य ईलेक्‍ट्रॉनिक पध्‍दतींचा अवलंब करणे कायदेशीर असेल. अशावेळी नोटीस बजावली गेली आहे हे
निर्विवादपणे सिध्‍द करणारा पुरावा/स्क्रिन शॉट/प्रिंट आऊट तलाठ्याने
जतन करणे आवश्यक राहील.
'नोटीस' नैसर्गिक न्‍यायतत्‍वाच्‍या सिध्‍दांतांवर (Principle of Natural Justice) आधारीत आहे. नैसर्गिक न्‍यायतत्‍वाचा सिध्‍दांत हा दोन मुलभूत नियमांवर
आधारलेला आहे.
(क) दुसरी बाजू ऐका- (Audi alteram
partem = Hear other side): कोणतीही व्यक्ती
किंवा आरोपी थेट निर्णयाने प्रभावित होणार नाही. त्याला त्याची बाजू मांडण्‍याची
पूर्ण संधी दिल्‍याखेरीज आणि त्याची बाजू ऐकल्‍याखेरीज त्याला दोषी ठरविता येणार
नाही.
(ख) कोणतीही व्यक्ती आपल्या स्‍वत:च्‍या प्रकरणासाठी स्‍वत:
न्‍यायाधिश होऊ शकत नाही- (Nemo judex in
causa sua = No man is a judge in his own case): एखाद्या आर्थिक देवाण-घेवाणीवर किंवा स्‍वारस्‍यावर किंवा पक्षपातीपणावर
आधारलेला निर्णय वैध ठरू शकणार नाही.
नैसर्गिक न्‍यायतत्‍वाचा सिध्‍दांत सर्व शासकीय संस्‍था, न्‍यायाधिकरणे,
सर्व न्‍यायालयांचे निर्णय, शासकीय अधिका-यांनी दिलेले न्‍यायीक किंवा अर्ध-न्‍यायीक निर्णय यांना लागू आहे. नैसर्गिक न्‍यायतत्‍वांच्‍या सिध्‍दांताविरूध्‍द
घेतलेला कोणताही निर्णय अवैध ठरतो.
'नोटीस बजावणे' याबाबत महाराष्ट्र जमीन महसूल
अधिनियम १९६६,
कलम २३०, महाराष्ट्र जमीन महसूल (महसूल
अधिकार्‍यांची कार्यपद्धती) नियम १९६७ आणि दिवाणी प्रक्रिया संहिता,
१९०८ मधील
पहिल्या अनुसूचीतील
क्रम पाच
(समन्स काढणे
व बजावणे)
यांमध्‍ये विस्‍तृतपणे विवेचन केले आहे.
· नोटीस बजावणे: 'बजावणे' याचा
अर्थ संबंधीत
व्यक्तीला नोटीस
प्राप्त होणे.
महसूल खात्‍यात पहिली नोटीस शक्यतो
पोस्टाने पाठवली
जाते. दुसरी नोटीस कोतवालामार्फत बजावली जाते आणि तिसरी नोटीस पोहोच-देय
नोंदणीकृत पोस्टाने
पाठवली जाते.
पोहोच-देय
नोंदणीकृत पोस्टाची
पोहोच परत
आल्यास नोटीस
बजावली गेली
असे गृहित
धरले जाते. काही ठिकाणी पहिली नोटीसच कोतवालामार्फत बजावली
जाते किंवा पोहोच-देय
नोंदणीकृत पोस्टाने
पाठवली जाते.
(अ) नोटीस बजावणार्‍या व्यक्तीने, ज्यावर ती नोटीस बजावायची आहे त्या व्यक्तिला
समक्ष भेटून, नोटीसची प्रत
त्याला देऊन किंवा
स्वाधीन करून
मूळ नोटीसवर, बजावल्‍याची पोहोच म्हणून, ज्‍याला नोटीसची प्रत
दिली आहे किंवा स्वाधीन
केली आहे त्या व्यक्तीची सही किंवा
अंगठ्याचा साक्षांकित
ठसा घ्यावा.
(ब) ज्यावर नोटीस
बजावण्याची आहे तो
प्राधिकृत अभिकर्ता किंवा विधी व्यवसायी असेल
तर त्या नोटिशीची
एक प्रत
त्याच्या कार्यालयात
किंवा त्याच्या
निवासस्थानाच्या नेहमीच्या
जागी देऊन, मूळ
नोटीसीवर बजावल्‍याची पोहोच
म्हणून, ज्या व्यक्तीला
प्रत दिली
किंवा स्वाधीन
केली त्या
व्यक्तीची सही
किंवा अंगठ्याचा
ठसा घ्यावा.
अशी नोटीस
बजावणे प्राधिकृत
अभिकर्त्याला व्यक्तीश:
नोटीस देण्याइतकेच
परिणामकारक मानण्यात
येईल.
(क) ज्यावर नोटीस
बजावावयाची असेल
ती व्यक्ती
आढळून येत नसेल
व त्या व्यक्तीचा कोणताही प्राधिकृत
अभिकर्ता नसेल
तर अशा
व्यक्तीच्या बरोबर
राहणार्‍या, त्याच्या कुटुंबातील कोणत्याही
सज्ञान व्यक्तीवर
नोटीस बजावता
येईल. मूळ
नोटिसीवर पोहोच
म्हणून त्या
व्यक्तीची सही
किंवा अंगठ्याचा
ठसा घेता येईल.
स्पष्टीकरण: नोकर असलेल्या व्यक्तीला,
ज्याच्यावर नोटीस
बजावयाची त्या
इसमाच्या कुटुंबातील
व्यक्ती म्हणून
मानता येणार
नाही.
(ड) ज्‍याच्‍या नावे नोटीस काढलेली असेल त्या व्यक्तीच्या नेहमीच्या
निवासस्थानाच्या एखाद्या
ठळक भागावर
किंवा त्याच्या शेवटच्‍या ज्ञात पत्त्‍यावर, घराच्या मुख्‍य दरवाज्याला
किंवा जमिनीला
नोटीसची प्रत
डकवून (चिकटवून)
व त्‍याबाबत दोन लायक पंचासमक्ष पंचनामा करून नोटीस बजावता
येते. या कार्यवाहीबाबत मूळ नोटीस अहवालासह सादर करावी. अशाप्रकारे पंचनाम्याने डकवलेली
नोटीस बजावली
गेली असे
गृहीत धरले
जाते.
(अ) भोगवटादार,
कुळे
इतर अधिकार धारक आणि इतर अधिकारातील नावे प्रत्यक्ष कब्जाशी जुळणारी आहेत याची खात्री करावी तसेच शेतजमिनीवर लावण्‍यात आलेली झाडे
यांची योग्य ती नोंद गाव नमुना बारा सदरी नोंदविल्‍याची खात्री करावी.
(ब) शासकीय जमिनीवरील अतिक्रमणे आणि
अनधिकृतपणे अकृषिक उपयोग यांचा तपास लावून अशी
प्रकरणे दरमहा मंडळ अधिकार्‍यामार्फत तहसिलदारांकडे अहवाल सादर केला
आहे आणि या प्रयोजनार्थ विहित नमुन्यातील अतिक्रमण नोंदवही अद्‍ययावत ठेवण्यात
आली आहे याची खात्री करावी.
(क) इ-पीक पहाणी अन्वये कळविल्‍यानुसार पिकांची पेरणी करण्यात
आली आहे याची स्‍थळपाहणी करून खात्री करावी. इ-पीक पहाणी अन्वये कळविल्‍यानुसार पिकांची पेरणी करण्‍याची
जबाबदारी संबंधित खातेदाराची असेल.
(ड) पाणीपुरवठ्याची साधने गाव नकाशामध्ये आणि गाव नमुना चौदा मध्ये योग्‍यरित्‍या दाखवण्यात आली आहेत याची खात्री करावी.
(इ) नदीकाठच्‍या भूमापन क्रमांकांना भेटी देऊन नवीन मळईची जमीन तयार
झाली आहे काय याबाबत खात्री करावी. मळईच्या जमिनींचा आणि पाण्याने
वाहून गेलेल्या जमिनींचा तपास लावून त्यासंबंधीचा अहवाल यथोचितरित्‍या
सादर
केला आहे याची खात्री करावी.
(फ) शासनाला
संकीर्ण जमीन महसूल मिळवून देणार्‍या लिलाव योग्य बाबींचा तपास लावून त्यांचा अहवाल सादर केला आहे याची खात्री करावी.
असा वहिवाटदार नोंदणीकृत कायदेशीर कागदपत्राच्या आधारे (नोंदणीकृत दस्त, ताब्यासह नोंदणीकृत साठेखत, न्यायालयीन आदेश, सक्षम अधिकार्‍याचा आदेश, वारसा हक्क, बक्षिसपत्र, मृत्युपत्र इत्यादी) अधिकृतपणे
जमिनीत वहिवाट करीत असेल अशी तहसिलदारांची खात्री झाल्‍यास, तसा स्पष्ट उल्लेख निकालपत्रात
करुन, त्या वर्षासाठी अशा वहिवाटदाराचे नाव, गाव
नमुना ७-ब च्‍या शेरा सदरी नोंदविण्याचा आदेश पारित करावे. केवळ जबाब व पंचानामाच्या
आधारे कोणाचीही वहिवाट लावणे अवैध ठरेल हे लक्षात ठेवावे.
· महाराष्ट्र जमीन महसूल अधिनियम, कलम १४९ अन्वये आवश्यक असलेली सूचना/वर्दी विहित कालावधीमध्ये कळविण्‍यात कसूर करणार्‍या व्यक्तींबाबत गाव नमुना १७ मध्ये प्रतिवृत्त तहसिलदारकडे पाठवावे, तहसिलदारांच्या मान्‍यतेनंतरच विलंब शुल्‍क वसूल करावा. विलंब शुल्‍क हे मुदतीनंतर संपूर्ण प्रलंबीत कालावधीसाठी रूपये पाच असे ठरविण्‍यात आले आहे.
उदा. हिंदूंसाठी, हिंदू उत्तराधिकार
अधिनियम, मुस्‍लिमांसाठी मुस्‍लिम वैयक्‍तिक
कायदा, पारसी
धर्मियांसाठी भारतीय उत्तराधिकार अधिनियम,
१९२५ मधील पारसी धर्मियांसाठी वारसाचे नियम इत्यादी.
त्‍यामुळे वारसाविषयक व्‍यक्‍तीगत कायदयांचा जुजबी अभ्‍यास तलाठयांना असणे आवश्यक
आहे.
· तलाठी यांनी विहित नमुन्‍यात एक भेट-नोंद पुस्तक ठेवावे आणि ते भेट देणार्‍या प्रत्येक महसूल अधिकार्‍यास शेरे व अनुदेश नोंदविण्‍यासाठी सादर करावे. (खंड जार- तलाठ्‍यांची कर्तव्ये, अ.क्र. ५९)
· तलाठी यांनी कर्तव्‍यावर असतांना आपले ओळखपत्र, पोशाखाच्‍या दर्शनीभागात लावावे.
··
(ब) तलाठी यांची नैसर्गिक आपत्ती विषयक कर्तव्ये
· तलाठी यांनी त्यांच्या
साझ्यातील गावांमध्ये घडणार्‍या पूर,
आग,
धुके,
गारपीट,
टोळधाड,
माणसांचे
किवा गुरांचे साथीचे रोग, पिके बुडणे इत्यादींसारख्या
नैसर्गिक आणि इतर आपत्तींचा अहवाल मंडळ अधिकार्‍यामार्फत तात्‍काळ तहसिलदारांकडे
पाठवावा.
· घटनास्‍थळाचा पंचनामा करावा आणि संबंधितांचे जाब जबाब घ्‍यावे.
· स्‍थानिक लोकांच्‍या मदतीने बाधित व्यक्तींच्या
भोजनाची व्यवस्था करावी.
··
··
(ड) तलाठी यांची निवडणूक विषयक कर्तव्ये
· तलाठी यांनी निवडणूक
अधिकारी आणि निवडणूक कर्तव्‍यार्थ नियुक्‍त अन्य अधिकारी-कर्मचार्‍यांना
त्यांच्या निवडणूक विषयक कर्तव्यामध्ये मदत करावी.
··
··
(फ) तलाठी यांची गौण खनिज विषयक कर्तव्ये
· गौण
खनिजाशी संबंधीत प्रमुख कायदे व शासन निर्णय खालील प्रमाणे आहेत.
· खाण
व खनिज
(विकास
व नियमन)
अधिनियम
१९५७
(केंद्र
शासनाचा कायदा)
· महाराष्ट्र गौण खनिज उत्‍खनन
(विकास
व नियमन)
नियम
२०१३
· महाराष्ट्र जमीन महसूल अधिनियम १९६६,
कलम २४ आणि ४८
· गौण खनिजाबाबत, खाणी
अधिनियम १९५२
· महाराष्ट्र जमीन महसूल (गौण खनिजाचे
उत्‍खनन व ती काढून नेणे) नियम १९६८ इत्यादी.
· खाण
व खनिज
(विकास
व नियमन)
अधिनियम
१९५७, कलम ३ अन्वये खनिजाचे प्रकार दिलेले आहेत.
· ठोकबंद
भाडे
म्‍हणजे खाणपट्‍ट्‍याच्‍या करारानुसार प्रतीवर्षी देय असणार्‍या स्‍वामित्‍वधनाची
किमान हमी रक्कम.
· उत्‍खनन
म्‍हणजे कोणत्याही जमिनीतून, नाल्‍यातून,
नदीतून,
किंवा
खाडीतून गौणखनिज खणणे किंवा गोळा करणे.
· स्‍वामित्‍वधन
म्‍हणजे कोणत्याही जमिनीतून उत्‍खनन केलेल्या किंवा काढून नेलेल्या किंवा वापरात
आणलेल्‍या धातूच्‍या किंवा खनिजाच्‍या संबधात शासनाला देय असणो शूल्‍क.
· खाणपट्‍टा
म्‍हणजे करारात नमूद असलेल्या गौणखनिजाची खोदाई करणे, ते
खणून बाहेर काढणे, ते विंधणे,
त्‍याचा शोध घेणे, ते मिळविणे, त्यावर
काम करणे,
त्याची
वाहतूक करणे किंवा ते वाहून नेणे यांसाठी दिलेला भाडेपट्‍टा.
सोडून दिलेल्या किंवा चालू असलेल्या सर्व खाणी आणि दगडाच्या खाणी, जुने ढिगारे, खड्‍डे, शेते, बांध, नाले, खाड्‍या,
नदीची पात्रे आणि अशा इतर जागा धरून जमिनीवर किंवा जमिनीखाली सापडणार्‍या सर्व
खनिजावरील हक्क शासनाकडे स्पष्टपणे राखून ठेवण्यात आला आहे आणि तो स्पष्टपणे राखून ठेवण्यात आला असल्याचे याद्वारे
जाहीर करण्यात येत आहे
आणि तो शासनाकडे
निहित होईल व अशा हक्कांचा
योग्य तो उपभोग घेण्यासाठी
आवश्यक असलेले सर्व अधिकार शासनाला असतील.
· महाराष्ट्र शासन, महसूल व वन विभाग, शासन निर्णय क्र. एम.एम.आर. १०८१/१३९२-ग-७, दिनांक २९/३/१९८५ नुसार महाराष्ट्र जमीन महसूल अधिनियम १९६६, कलम ४८ (७) अन्वये असलेले सर्व अधिकार तहसिलदारांना आणि कलम ४८ (८) अन्वये असलेले सर्व अधिकार मंडळ अधिकार्‍यांना प्रदान करण्यात आले आहेत.
· महाराष्ट्र शासन परिपत्रक क्र. गौखनि-१०/०५१०/प्र.क्र.२१५/ख, दिनांक ३/११/२०१० अन्वये गावतळी, पाझर तलाव, बंधारे यातील गाळ शेतकर्‍यांना स्‍वखर्चाने स्‍वत:च्‍या शेतात शेतीचे उत्पन्न वाढविण्‍यासाठी वापरत असतील तर तो त्यांना विनामूल्‍य देण्यात येईल परंतु याचा वापर इमरतीच्‍या पाया भरणीसाठी झाल्‍यास रॉयल्‍टी आकारण्‍यात येईल. हा गाळ ५०० ब्रास पर्यंत पिढीजात कुंभारांना मोफत नेता येईल. पडलेल्‍या घराची माती उचलणे, स्‍वत:च्‍या घराचा पाया खोदणे यासाठी रॉयल्‍टी आकारण्‍यात येणार नाही.
· महाराष्ट्र शासन राजपत्र, दिनांक २१/७/२०१४ अन्वये महाराष्ट्र जमीन महसूल (गौण खनिजाचे उत्‍खनन व ती काढून नेणे) नियम १९६८ च्‍या नियम ४ मध्ये सुधारणा करुन तहसिलदार किंवा नायब तहसिलदार यांच्या पूर्व परवानगीने, कोणत्याही पिढीजात कुंभाराच्‍या कुटुंबास, विटा, कौले व इतर वस्‍तू तयार करण्यास, खाजगी किंवा शासकीय पडीत जमिनीतून ५०० ब्रास पर्यंत माती कोणतेही स्‍वामित्‍वधन न देता काढता येते.
महाराष्ट्र शासन पत्र क्र. गौखनि
–१०/०८१२/प्र.क्र./५३४/ख,
महसुल व वन विभाग, दि. ०४/१२/२०१२ अन्वये शासकीय कामासाठी स्‍वामित्‍व शूल्‍काची तरतुद
अंदाजपत्रकात करुन ते वसूल करण्‍याची जबाबदारी संबंधित कार्यकारी अभियंता यांची आहे.
मात्र
त्‍यांनी काम सुरू करण्‍यापूर्वी परिशिष्‍ट 'अ' मध्ये, गौणखनिजाचे उत्‍खनन व वहन सुरू
करण्‍याची माहिती तहसीलदार यांना दयावी व स्‍वामित्‍व शूल्‍क वसूल करून महसूल विभागाकडे जमा करावे.
तसेच तहसीलदार यांनी दरमहा सादर केलेल्या हिशोबाची पडताळणी करुन प्रत्येक प्रकल्‍प
निहाय स्‍वामित्‍व शुल्‍काच्‍या
रकमेची वसूली झाल्‍याचा आढावा घ्यावा.
· महसूल व वन विभागाकडील शासन निर्णय,
दिनांक २०.८.२०१० अन्वये कुंभार समाजातील, पारंपारीक
पध्‍दतीने व्‍यवसाय करणार्‍या व्यक्तीच्या कुटुंबाला
प्रतीवर्षी ५०० ब्रास पर्यंत माती मोफत घेण्‍याची तरतुद आहे.
· विटभट्‍ट्‍यांबाबत:
महाराष्ट्र राज्‍यातील पारंपारिक विटभट्‍ट्‍या (स्‍थान निश्‍चिती व उद्‍योग
उभारणी) नियम २०१६ अन्वये,
·
जे विटभट्‍टीधारक ९O४O६ इंच आकाराच्‍या, एकावेळी पंचवीस हजार नगांपेक्षा जास्त
विटांची निर्मिती करीत असतील आणि ९O४O३ इंच आकाराच्‍या, एकावेळी पन्‍नास हजार नगांपेक्षा जास्त
विटांची निर्मिती करीत असतील त्‍यांनी महाराष्ट्र प्रदूषण मंडळाचे संमतीपत्र घेणे
बंधनकारक असेल तसेच संबंधित हवा प्रदूषण कायद्‍यान्‍वये ठरवून दिलेले हवा गुणवत्ता
मानकांचे आणि अटींचे पालन करणे बंधनकारक असेल.
·
जे विटभट्‍टीधारक ९O४O६ इंच आकाराच्‍या, एकावेळी पंचवीस हजार नगांपेक्षा कमी
विटांची निर्मिती करीत असतील आणि ९O४O३ इंच आकाराच्‍या, एकावेळी पन्‍नास हजार नगांपेक्षा कमी
विटांची निर्मिती करीत असतील त्‍यांनी महाराष्ट्र प्रदूषण मंडळाचे संमतीपत्र घेणे
बंधनकारक नसेल तथापि, संबंधित हवा प्रदूषण कायद्‍यान्‍वये ठरवून दिलेले हवा
गुणवत्ता मानकांचे आणि अटींचे पालन करणे बंधनकारक असेल.
··
· तलाठी यांची मासिक कामकाज दैनंदिनी
|
तलाठी मासिक
कामकाज दैनंदिनी माहे ............ २० |
|||||
|
दिनांक |
कोठून |
कोठे |
केलेल्या कामाचा तपशील |
शेरा |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
फेरफार नोंदी |
|||||
|
मागील महिन्‍याच्‍या शिल्लक नोंदी: |
|
||||
|
चालू महिन्‍यातील आवक
नोंदी: |
|
||||
|
चालू महिन्‍यात मंजुरीसाठी पाठविलेल्या नोंदी: |
|
||||
|
एकूण शिल्लक नोंदी: |
|
||||
|
महसूल वसूली |
|||||
|
इष्‍टांक रुपये |
|
||||
|
मागील महिन्‍यातील वसुली रुपये |
|
||||
|
चालू महिन्‍यातील वसुली रुपये |
|
||||
|
इष्‍टांकापैकी एकूण वसुली रुपये |
|
||||
|
टक्‍केवारी |
|
||||
|
दिनांक:
तलाठ्‍याची स्‍वाक्षरी: तलाठ्याचे नाव: साझा: ... तालुका:..... जिल्हा:..... |
|||||
फेरफार
नोंद तपासणी सूची
|
गाव नमुना सहामध्ये मालकी हक्क बदलाच्‍या
नोंदीबाबत तपासणी (तलाठी) |
||
|
अ.क्र. |
तपासावयाची
बाब |
उत्तर |
|
१ |
नोंदणीकृत दस्‍ताशिवाय व्‍यवहार झाला आहे काय? |
( |
|
२ |
नोंदीसाठी दिलेली कागदपत्रे प्रमाणीत व योग्य
आहेत काय? |
(होयP
/ |
|
३ |
तुकडेजोड-तुकडेबंदी किंवा अंमलात असलेल्या अन्य कायद्‍यांविरुध्‍द व्‍यवहार
झाला आहे काय? |
( |
|
४ |
बिगर शेतकरी व्यक्तीने परवानगीशिवाय शेतजमीन
खरेदी केली आहे काय? |
( |
|
५ |
कुळकायदा कलम ४३ चा भंग करुन व्‍यवहार झाला आहे
काय? |
( |
|
६ |
कमाल जमीन धारणा कायद्‍याचा भंग करुन व्‍यवहार
झाला आहे काय? |
( |
|
७ |
भूसंपादन कायद्‍याचा भंग करुन व्‍यवहार झाला आहे
काय? |
( |
|
८ |
इतर हक्‍कातील बँक/सोसायटी बोजे असतांना ना हरकत
दाखल्‍याशिवाय व्‍यवहार झाला आहे काय? |
( |
|
९ |
जमिनीचा धारणाधिकार सक्षम अधिकार्‍याच्‍या
परवानगीशिवाय व्‍यवहाराला संमती देतो काय? |
(होयP
/ |
|
१० |
जमिनीच्‍या क्षेत्राचा मेळ बसतो काय? |
(होयP
/ |
|
वरिष्ठ अधिकार्‍याच्‍या किंवा न्‍यायालयाच्‍या
आदेशान्‍वये नोंदविण्‍यात येणार्‍या नोंदींबाबत, संबंधीत आदेशाचा मतितार्थ समजून
घ्यावा. जरूर तर वरिष्ठ किंवा जाणकार व्यक्तीचा सल्‍ला घ्यावा. |
||
=
|
गाव नमुना सहामध्ये नोंद केल्‍यानंतर ती प्रमणित
होण्‍याआधी प्रमाणन अधिकार्‍याने करावयाची तपासणी (मंडळ अधिकारी) |
||
|
अ.क्र. |
तपासावयाची
बाब |
उत्तर |
|
१ |
सर्व हितसंबंधीतांना नोटीस (नमुना नं ९ मधील)
बजावली गेली आहे. |
(होयP
/ |
|
२ |
अंमलात असलेल्या कोणत्याही कायद्‍याच्‍या
तरतुदीचा/शर्तीचा भंग होत आहे काय? |
( |
|
३ |
गाव नमुना सहामधील नोंदीबाबत कोणाची हरकत आहे
किंवा कसे. |
( |
|
४ |
गाव नमुना सहामध्ये नोंद नोंदविल्‍यानंतर कायद्‍यात
नमूद केलेली मुदत संपली आहे. |
(होयP
/ |
|
५ |
सक्षम न्‍यायालयाने जैसे थे किंवा स्‍थगिती आदेश
दिलेला आहे काय? |
( |
|
हक्क
संपादन कागदपत्रे |
||
|
अ.क्र. |
संपादनाचा
प्रकार |
आवश्यक
कागदपत्रे |
|
१ |
वारसा हक्क, उत्तराधिकार |
१. मूळ किंवा प्रमाणित मृत्‍यु-दाखला २. गाव नमुना सात-बारा उतार्‍याची नक्‍कल ३. गाव नमुना आठ-अ उतार्‍याची नक्‍कल ४. मयताची मालमत्ता ही वडीलोपार्जीत होती की स्‍वकष्‍टार्जीत
होती हे सिध्‍द करणारे फेरफार उतारे यांची नक्‍कल ५. सर्व वारसांच्‍या वयाच्‍या पुराव्‍याची
साक्षांकीत प्रत ६. वारसांबाबत विहित नमुन्यातील शपथपत्र/स्‍वयंघोषणापत्र ७. अर्जातील सर्व वारसांबाबत पत्ता, दुरध्‍वनी/भ्रमण
ध्‍वनी यांचा पुराव्‍यासह तपशील. ८. परदेशस्‍थ वारसाचा इ-मेल व पत्ता याचा पुरावा (वारसा हक्क, उत्तराधिकारबाबतच्‍या अर्ज, प्रतिज्ञापत्र
/ स्‍वयंघोषणापत्रात, ʻउपरोक्‍त नमुद वारसांशिवाय मयतास अन्य कोणीही वारस
नाही आणि कोणताही वारस विशेषत: अविवाहीत आणि विवाहीत मुलींची नावे डावलली गेली
नाहीत' असा उल्लेख करणे अनिवार्य
करावे.) |
|
२ |
खरेदी/ बक्षीसपत्र/ गहाणखत/भाडेपट्‍टा/
ताबा
गहाण खत/ मुदत गहाण खत |
१. संबंधित नोंदणीकृत दस्‍ताची
प्रमाणित प्रत २.
सूची क्र. २ ३.
गाव नमुना सात-बारा उतार्‍याची नक्‍कल ४.
गाव नमुना आठ-अ उतार्‍याची नक्‍कल ५.
खरेदी/गहाण/भाडेपट्‍टा घेणारा शेतकरी असल्‍याचा पुरावा ६.
खरेदी देणार व खरेदी/गहाण/भाडेपट्‍टा घेणार यांचे वय व रहिवासाचे पुरावे ७.
संबंधीत मिळकतीवर बोजा/कर्ज असल्यास, संबंधीत वित्त संस्‍थेचा ना-हरकत दाखला ८.
संबंधीत मिळकत प्रतिबंधीत सत्ताप्रकारची असल्यास सक्षम अधिकार्‍याची परवानगी |
|
३ |
हक्‍कसोडपत्र |
१. नोंदणीकृत हक्‍कसोडपत्राची प्रमाणित प्रत २. गाव नमुना सात-बारा उतार्‍याची नक्‍कल ३. गाव नमुना आठ-अ उतार्‍याची नक्‍कल ४. हक्‍कसोडपत्र करणारा/री व्यक्ती संबंधीत
एकत्र कुटुंबाची सदस्य असल्याचे सिध्‍द करणारी वंशावळ/ शपथपत्र/स्‍वयंघोषणापत्र ५. संबंधीत मिळकत प्रतिबंधीत
सत्ताप्रकारची असल्यास सक्षम अधिकार्‍याची परवानगी |
|
४ |
मृत्युपत्र |
२.
मृत्‍युपत्राची प्रमाणित प्रत ३.
गाव नमुना सात-बारा उतार्‍याची नक्‍कल ४.
गाव नमुना आठ-अ उतार्‍याची नक्‍कल ५.
विहित नमुन्यातील शपथपत्र/स्‍वयंघोषणापत्र ६.
इतर सर्व
वारसांचा वय आणि रहिवास
पुरावा. ७.
वारसांव्‍यतिरिक्‍त अन्य व्यक्तीला मृत्‍युपत्रान्‍वये शेतजमीन दिली असेल तर
ती व्यक्ती शेतकरी असल्‍याचा पुरावा. ८.
मृत्‍युपत्रान्‍वये देण्यात आलेली मिळकत प्रतिबंधीत सत्ताप्रकारची असल्यास
सक्षम अधिकार्‍याची परवानगी |
|
५ |
वाटप |
१. नोंदणीकृत वाटपत्राची प्रमाणित प्रत २. म.ज.म.अ कलम ८५ चा आदेश ३. मोजणीचा अहवाल ४. गाव नमुना सात-बारा उतार्‍याची नक्‍कल ५. गाव नमुना आठ-अ उतार्‍याची नक्‍कल ६. सर्व हितसंबंधितांचा वय आणि रहिवास
पुरावा. |
|
६ |
विकसन करार |
१. नोंदणीकृत विकसन कराराची प्रमाणित प्रत २. सूची क्र. २ ३. गाव नमुना सात-बारा उतार्‍याची नक्‍कल ४. गाव नमुना आठ-अ उतार्‍याची नक्‍कल ५. प्रतिज्ञापत्र/स्‍वयंघोषणापत्र ६. सर्व हितसंबंधितांचा वय आणि रहिवास
पुरावा. |
|
७ |
न्यायालयीन आदेश |
१. न्यायालयीन आदेशाची प्रमाणित प्रत २. प्रतिज्ञापत्र/स्‍वयंघोषणापत्र ३. सर्व हितसंबंधितांचा वय आणि रहिवास पुरावा ४. गाव नमुना सात-बारा उतार्‍याची नक्‍कल ५. गाव नमुना आठ-अ उतार्‍याची नक्‍कल |
|
८ |
शासकीय आदेश |
१. शासकीय आदेशाची मूळ प्रत २. सर्व हितसंबंधितांचा वय आणि रहिवास पुरावा ३. गाव नमुना सात-बारा उतार्‍याची नक्‍कल ४. गाव नमुना आठ-अ उतार्‍याची नक्‍कल |
|
९ |
कुलमुखत्‍यारपत्रान्‍वये झालेले व्‍यवहार |
१. झालेल्या व्‍यवहाराची नोंदणीकृत प्रत २. कुलमुखत्‍यारपत्राची मूळ/ साक्षांकीत
प्रत ३. कुलमुखत्‍यारपत्र देणार याचा रहिवास पुरावा ४. गाव नमुना सात-बारा उतार्‍याची नक्‍कल ५. गाव नमुना आठ-अ उतार्‍याची नक्‍कल |
|
१० |
इकरार/बोजा |
१.
बँक/पतसंस्‍था इकराराची
साक्षांकीत प्रत/पत्र २.
गाव नमुना सात-बारा उतार्‍याची नक्‍कल ३.
गाव नमुना आठ-अ उतार्‍याची नक्‍कल |
|
११ |
इकरार/बोजा कमी करणेसाठी अर्ज |
१.
बँक/पतसंस्‍था यांचा बोजा कमी करण्यासाठी ना हरकत दाखला २.
गाव नमुना सात-बारा उतार्‍याची नक्‍कल ३.
बोजा नोंदविण्‍यात आलेल्‍या फेरफार उतार्‍याची नक्‍कल |
|
१२ |
अ.पा.क. चे नाव कमी करण्याबाबत अर्ज |
१. मूळ
खरेदी दस्‍ताची (अज्ञानाच्‍या नावे खरेदी केल्‍याची) साक्षांकीत प्रत २.
अ.पा.क. दाखल असलेल्या फेरफारची नक्‍कल ३.
अ.पा.क. दाखल असलेल्या गा.न. ७-१२ ची नक्‍कल ४.
चालू गाव नमुना आठ-अ उतार्‍याची नक्‍कल
५.
चालू गाव नमुना सात-बारा उतार्‍याची नक्‍कल
६.
अज्ञान व्यक्ती सज्ञान झाल्‍याचा पुरावा- साक्षांकीत प्रत ७.
सर्व हितसंबंधितांचे रहिवास पत्ते |
|
१३ |
ए.कु.मॅ./ए.कु.क.
चे
नाव कमी करण्याबाबत अर्ज. |
१. मूळ
खरेदी दस्‍ताची (ए.कु.मॅ./ए.कु.क. च्‍या नावे खरेदी केल्‍याची) साक्षांकीत प्रत २.
ए.कु.मॅ./ए.कु.क. दाखल असलेल्या फेरफारची नक्‍कल ३.
ए.कु.मॅ./ए.कु.क. दाखल असलेल्या गा.न. ७-१२ ची नक्‍कल ४.
चालू गाव नमुना आठ-अ उतार्‍याची नक्‍कल
५.
चालू गाव नमुना सात-१२ उतार्‍याची नक्‍कल ६.
एकत्र कुटुंब विभक्‍त झाल्‍याबाबतचे संयुक्‍त प्रतिज्ञापत्र ७.
ए.कु.मॅ./ए.कु.क. म्‍हणुन नाव दाखल असलेल्या व्यक्तीचा, त्याचे ए.कु.मॅ./ए.कु.क.
म्हणून दाखल असलेले नाव कमी करण्यासाठी ना हरकत दाखला. |
|
१४ |
नावात बदलाची नोंद |
१. मिळकतीत
(जुने/पूर्वीचे) नाव दाखल झाल्‍याच्‍या फेरफार उतार्‍याची नक्‍कल २.
मिळकतीत (जुने/पूर्वीचे) नाव दाखल असल्‍याच्‍या सात-बारा उतार्‍याची नक्‍कल ३.
चालू गाव नमुना आठ-अ उतार्‍याची नक्‍कल
४.
नावात बदल झालेल्या राजपत्राची साक्षांकीत प्रत |
|
१५ |
लक्ष्‍मी मुक्‍ती योजनेअंर्गत पत्‍नीचे नाव
सहहिस्‍सेदार म्‍हणुन दाखल करणे |
१. चालू
गाव नमुना आठ-अ उतार्‍याची नक्‍कल २.
चालू गाव नमुना सात-१२ उतार्‍याची साक्षांकीत प्रत ३.
लग्‍नाच्‍या पुराव्‍याची साक्षांकीत प्रत
|
|
१६ |
हिबानामाची नोंद घेणेबाबत अर्ज |
१. चालू
गाव नमुना आठ-अ उतार्‍याची नक्‍कल २.
चालू गाव नमुना सात-१२ उतार्‍याची नक्‍कल ३.
हिबानामाची साक्षांकीत प्रत |
|
१७ |
विहीरीची नोंद घेणेबाबत अर्ज |
१. चालू गाव नमुना आठ-अ उतार्‍याची नक्‍कल २. चालू गाव नमुना सात-१२ उतार्‍याची नक्‍कल ३. विहीर खोदल्‍याबाबतची कागदपत्रांची
साक्षांकीत प्रत ४. विहीर
खोदल्‍याबाबत प्रतिज्ञापत्र ५.
विहीरीचे नोट-कॅम कॅमेराने काढलेले छायाचित्र |
|
१८ |
पोट खराब वर्ग (अ) खालील क्षेत्र लागवडीखाली आणल्यामुळे ते
क्षेत्र लागवडी योग्य क्षेत्रात समाविष्ट करणेबाबत विनंती अर्ज |
१. गाव नमुना सात-बारा उतार्‍याची नक्‍कल २. गाव नमुना आठ-अ उतार्‍याची नक्‍कल |
|
प्रत्येक प्रतिज्ञापत्र/स्‍वयंघोषणापत्राच्‍या शेवटच्‍या
परिच्‍छेदात,
‘या प्रतिज्ञापत्र/स्‍वयंघोषणापत्रातील
मजकूर माझ्या माहितीप्रमाणे खरा आणि बरोबर आहे, सदर प्रतिज्ञापत्रातील मजकूर
खोटा आढळल्‍यास मी भारतीय न्‍याय संहिता २०२३, कलम २१२, २३६, ३१८ अन्वये शिक्षेस
पात्र असेन याची मला जाणिव आहे' असा उल्लेख
करणे अनिवार्य करावे. |
||
|
|
||
=
वारस नोंदीच्‍या अर्जाचा नमुना
अर्जदाराचा फोटो
प्रति,
तलाठी,
मौ..................
ता..............
जि............
विषय:- वारस
नोंद होणे बाबत अर्ज.
अर्जदाराचे
संपूर्ण नाव...........................,
संपूर्ण पत्ता: घर नं.........., घराचे/इमारतीचे नाव.............., वार्ड/मोहल्‍ला............., रस्‍ता........, पोष्‍ट........., गाव............., तालुका.........., जिल्हा..........
संपर्क/मोबाईल
क्रमांक:.............
महोदय,
१. मी, उपरोक्‍त अर्जदार याव्‍दारे विनंती करतो की, माझ्या
-------------- (मयताशी असलेला नातेसंबंध
नमूद करावा)
नावे खाली नमुद केल्‍यानुसार शेतजमीन आहे.
|
मौजे:
तालुका: जिल्हा: |
||||
|
खाते क्रमांक: |
||||
|
भूमापन क्रमांक |
क्षेत्रफळ |
आकार |
||
|
हे. |
आर./चौमी |
रु. |
पै. |
|
|
१. |
|
|
|
|
|
२. |
|
|
|
|
२.
सदरची/च्‍या
जमीन/जमिनी
ही/ह्‍या
उपरोक्‍त मयत व्यक्तीची स्‍वकष्‍टार्जीत / वडीलोपार्जीत मालमत्ता होती, ते
दिनांक ..........
रोजी मयत झाले आहेत.
आम्ही ............ या धर्माचे
आहोत.
३.
मयत व्‍यक्‍तीस असणार्‍या
वारसांचा तपशील खालील प्रमाणे आहे.
|
मयत
व्यक्तीचे नाव: |
||||||||
|
अ. क्र. |
वारसाचे नाव |
स्‍त्री/पुरूष |
वारसाचे वय |
मयताशी नाते |
वारस
असल्‍याचा सादर केलेला पुरावा |
वारसाचा संपूर्ण पत्ता आणि संपर्क क्रमांक |
मोबाईल नंबर आणि इ-मेल |
ओळखपत्राचे स्‍वरूप (आधार कार्ड/पॅन कार्ड इत्यादी.) आणि क्रमांक |
|
१ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
२ |
|
|
|
|
|
|
|
|
४. मयत व्‍यक्‍तीस वरील प्रमाणे वारस असून त्‍यांची नावे मयताचे वारस म्हणून
अधिकार अभिलेख सदरी दाखल करण्यात यावीत ही विनंती.
अथवा
४.१ उक्‍त मयत खातेदाराने अनुक्रमांक ३ मध्ये नमूद वारसांपैकी
अनुक्रमांक .... वर नमूद वारस नामे ........ याच्या नावे मृत्युपत्र करून ठेवले
आहे. जे या अर्जासोबत जोडले आहे. सबब, सदर मृत्‍युपत्राप्रमाणे वारस नोंद करण्यात
यावी ही विनंती.
दिनांक:
अर्जदाराची सही
सोबत सादर केलेली आवश्यक
कागदपत्रे:
१. मृत्‍यु-दाखला - मूळ किंवा स्‍वसाक्षांकीत प्रत अथवा सक्षम न्यायालयाचे वारस प्रमाणपत्र
२. गाव नमुना सात-बारा उतार्‍याची चालू प्रमाणीत नक्‍कल
३. गाव नमुना आठ-अ उतार्‍याची प्रमाणीत नक्‍कल
४. मयत व्यक्तीचे नाव अधिकार अभिलेखात दाखल झालेल्या फेरफार
उतार्‍यांची प्रमाणीत नक्‍कल
५. सर्व वारसांच्‍या वयाच्‍या पुराव्‍याची स्‍व-साक्षांकीत प्रत
६. सर्व वारसांच्‍या ओळख पत्राची (आधार कार्ड/पॅन कार्ड, वाहन अनुज्ञप्‍ती इत्यादी.)
स्‍व-सांक्षांकीत प्रत
७. वारसांबाबत विहित नमुन्यातील शपथपत्र-स्‍वयंघोषणापत्र
८. अर्जातील सर्व वारसांचा सविस्‍तर पत्ता (पुराव्‍यासह) आणि मोबाईल क्रमांक
९. परदेशस्‍थ वारसाचा इ-मेल व पत्ता याचा पुरावा
१०. वंशावळ
११. शिधापत्रिकेची स्‍वसांक्षांकीत प्रत (असल्यास)
वारस नोंदीबाबत शपथपत्र/स्‍वयंघोषणापत्राचा नमुना
शपथपत्र-स्‍वयंघोषणापत्र
(साध्‍या कागदावर)
आम्ही खाली सह्‍या करणार, या शपथपत्र-स्‍वयंघोषणापत्राव्‍दारे शपथेवर असे घोषित
करतो की,
मौजे ........, तालुका ............ जिल्हा ..........
येथील खातेदार नामे, .............. (मयताचे नाव) हे दिनांक
------- रोजी मयत झाले असून त्यांच्या नावे खाली
नमुद केल्‍यानुसार शेतजमीन/मिळकती आहेत.
मयत खातेदार व आम्ही
............
या धर्माचे आहोत.
|
खाते (आठ-अ) क्रमांक: |
|||||||||
|
अ.क्र. |
मौजे/गाव |
तालुका, जिल्हा |
भूमापन क्र. व पोट हिस्‍सा क्र. |
एकूण क्षेत्र हे.आ./चौ.मी |
एकूण क्षेत्रापैकी मयत खातेदाराचा हिस्‍सा हे.आ./चौ.मी |
आकार रु. पै. |
|||
|
१ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
२ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
सदर मिळकत ही मयत खातेदाराची वडीलोपार्जीत / स्‍वकष्‍टार्जीत जमीन होती. आम्हाला लागू वैयक्‍तिक कायद्‍याप्रमाणे उपरोक्‍त मयत
खातेदारास, आम्ही खाली नमूद वारस आहोत.
|
मयत खातेदाराचे नाव: |
||||||
|
अ. क्र. |
वारसाचे नाव |
स्‍त्री/पुरूष |
वारसाचे वय |
मयत खातेदाराशी नाते |
वारसाचा सादर केलेला पुरावा |
वारसाचा संपूर्ण पत्ता: .................................. मोबाईल
क्रमांक: .................................. इ-मेल आय.डी.: ओळखपत्र
क्रमांक: |
|
१ |
|
|
|
|
|
|
|
२ |
|
|
|
|
|
|
उक्‍त वारसांत, मयत खातेदाराचा कोणताही वारस, विशेषत: मुली किंवा विवाहीत
मुलींना डावलण्‍यात आलेले नाही याची आम्ही खात्री देतो.
वरील मजकूर आम्ही संपूर्णपणे शुध्‍दीवर असतांना आणि आमची सद्‌सदविवेकबुध्‍दी
जागृत ठेऊन शपथेवर लिहून दिला आहे, त्‍याबाबत आमच्‍यावर
कोणत्याही प्रकारचा दबाव नाही.
वरील मजकूर
चुकीचा किंवा खोटा आढळल्‍यास त्‍यास फक्‍त आम्‍हीच जबाबदार असू आणि भारतीय न्‍याय
संहिता २०२३ च्‍या तरतुदीन्‍वये शिक्षेस पात्र ठरू याची आम्हाला जाणीव आहे.
शपथपत्र/स्‍वयंघोषणापत्र शपथपत्र/स्‍वयंघोषणापत्र करणार्‍या व्यक्तींना
करणार्‍यांची नावे व सह्‍या
ओळखणार्‍याचे नाव सही/शिक्‍का
१. संपूर्ण नाव:
सही: नाव:
२. संपूर्ण नाव: सही:
सही: शिक्‍का
(असल्यास)
३. संपूर्ण नाव:
सही
स्‍थळ: दिनांक:
=
हे लक्षात
ठेवा !
परस्पर
विरोधी दावे असलेल्या
हक्कदारांच्या बाबतीमध्ये नोंदविण्याजोगा जास्त मालकी हक्क (better title) ज्या व्यक्तीकडे असेल त्या
व्यक्तीचे नाव अधिकार अभिलेखात लावणे आवश्यक आहे. महसूल अधिकाऱ्यांनी मालकी हक्कांच्‍या आणि हिश्‍शाच्‍या प्रश्नावर
(Title and Share) निर्णय देणे अपेक्षित नाही. ते अधिकार मूलतः दिवाणी न्यायालयाचे
आहेत.
=
|
महसूल न्‍यायालय |
दिवाणी न्‍यायालय |
|
जमिनीच्‍या हक्‍कांची
नोंदणी करणारे |
जमिनीवरील हक्क आणि
हिस्‍सा ठरविणारे |
|
मालकी हक्‍काबाबत
निर्णय घेऊ शकत नाहीत |
मालकी हक्‍कासह इतर
सर्व हक्‍काबाबत निर्णय घेऊ शकतात |
|
पूर्वीचे अभिलेख व
दस्‍तऐवज या आधारे निर्णय घेतला जातो |
मूळ पुराव्‍यांच्‍या
आधारे निर्णय घेतला जातो |
|
कुळ हक्क ठरविण्‍याचा
संपूर्ण अधिकार आहे |
कुळ हक्क ठरविण्‍याचा
अधिकार नाही |
|
सर्व नोंदींचा उद्‍देश
फक्‍त महसूल वसुली व सार्वजनिक प्रयोजन हाच असतो |
ताबा आणि मालकी
बाबत निर्णयाचे संपूर्ण अधिकार आहेत |
= = =
Rate This Article
या लेखात, आम्ही आपणाला तलाठी यांची कर्तव्ये. याबाबत माहिती दिली आहे आम्हाला आशा आहे की, तुम्हाला ती आवडली असेल. माहिती आवडली असेल तर, सदरची माहिती तुमच्या मित्रांनाही शेअर करा.
आपले महसूल कायद्याविषयक प्रश्न विचारण्यासाठी आमच्या वेबसाईटला भेट द्या. आणि आमच्या टेलिग्राम चॅनेललाही आजच जॉईन व्हा. Website Link Telegram Channel Link धन्यवाद !