इतर
व्यक्तीच्या मालकीच्या जमिनीतून पाण्याचे पाट बांधणे
म.ज.म.अ. कलम ४९
ज्यामधून पाणी घेण्यास परवानगी देण्यात आली आहे असे
शासनाच्या मालकीच्या असलेल्या
कोणत्याही पाण्याच्या साधनांसह पाण्याच्या एखाद्या साधनातून पाणी
घेण्याचा ज्‍याला हक्क आहे अशा कोणत्याही व्यक्तीची उपरोक्‍त साधनातून शेतीच्या कारणाकरिता, आपल्या जमिनीस पाणीपुरवठा करण्याची,
पाण्याचा
पाट बांधण्याची इच्छा असेल,
परंतु असा पाण्याचा पाट दुसर्‍या
व्यक्तीच्या मालकीच्या किंवा कब्जात असलेल्या जमिनीमधून बांधावयाचा असेल आणि अशा
बांधकामाबद्दल त्या व्‍यक्‍तीचा आणि शेजारचा जमीनधारक यांमध्ये कोणताही करार झाला
नसेल,
तर पाण्याचा पाट बांधण्याची इच्छा असणार्‍या व्यक्तीस विहित केलेल्या नमुन्यात तहसिलदाराकडे अर्ज करता येईल.
(एक) उभय पक्षांना परस्परसंमत होईल अशा
दिशेस व अशा रीतीने किंवा अशी एकवाक्यता न झाल्यास ज्या जमिनीतून उक्त पाट
बांधण्यात येतील त्या जमिनीचे ज्यामुळे कमीत कमी नुकसान होईल अशा रितीने, तहसिलदाराकडून
निर्देशित करण्यात आल्याप्रमाणे अशा जमिनीतून पाण्याचे पाट बांधण्यात येतील.
(दोन) असे पाण्याचे पाट जमिनीखालील किंवा जमिनीवरील नळाच्या स्वरुपात असतील त्या बाबतीत शेजारची जमीन धारण करणार्‍या व्यक्तीच्या जमिनीची सर्व परिस्थिती विचारात घेऊन, असा नळ अशा जमिनीमधून शक्यतोवर कमीत कमी अंतरावर टाकण्यात येईल.
जेव्हा असे पाण्याचे पाट जमिनीखालील नळाच्या
स्वरुपातील असतील त्याबाबतीत, असे नळ जमिनीच्या
पृष्ठभागापासून अर्ध्या मीटरहून कमी नसेल इतक्या खोलीवर
टाकण्यात येतील.
(तीन) असा पाण्याचा पाट जलखाचेच्या स्वरुपातील असेल त्याबाबतीत, अशा जलखाचेची रुंदी, पाणी वाहून नेण्यासाठी पूर्णत: आवश्यक असेल अशा रुंदीपेक्षा जास्त असणार नाही आणि कोणत्याही बाबतीत ती दीड मीटरपेक्षा अधिक असणार नाही.
(चार) अर्जदार शेजारच्या जमीनधारकास -
(क) अशा जमिनीवर क्षतीकारक रीतीने परिणाम करणारे पाण्याचे पाट बांधल्यामुळे अशा जमिनीचे जे कोणतेही नुकसान झाले असेल त्याबद्दल नुकसानभरपाई देईल; आणि
(ख) पाण्याचे पाट हे जलखाचेच्या व
जमिनीवर घालण्यात आलेल्या नळाच्या स्वरुपातील असतील त्याबाबतीत तहसिलदार वाजवी म्हणून ठरवील असे वार्षिक
भाडे आणि असा
प्रवाह जमिनीखालील नळाच्या स्वरुपातील असेल त्याबाबतीत,
ज्या जमिनीखालून नळ घालण्यात आला असेल त्या जमिनीच्या एकूण
लांबीबद्दल प्रत्येक दहा मीटरला किंवा त्याच्या भागासाठी २५ पैसे या दराने भाडे
देईल.
(पाच) अर्जदार पाण्याचे पाट योग्य अशा
दुरुस्त स्थितीत ठेवील.
(सहा) पाण्याचा पाट हा जमिनीखालून कलेल्या नळाच्या स्वरुपाचा असेल त्याबाबतीत अर्जदार:
(अ)
शक्यतो कमीत कमी वेळात जमिनीखालून असा नळ टाकण्‍याची व्‍यवस्‍था करील.
(ब) जमिनीखालून नळ टाकण्‍याच्‍या प्रयोजनासाठी वाजवी रित्‍या आवश्यक असेल तितकीच जमीन खोदेल आणि
अशा रितीने खोदलेली जमीन स्वखर्चाने पुन्‍हा भरून काढेल आणि पूर्ववत सपाट करून देईल.
(सात) जेव्हा नळ टाकण्‍याची, तो दुरूस्‍त करण्याची किंवा त्याचे नवीकरण करण्याची अर्जदाराची इच्छा
असेल तेव्‍हा तो, आपला असा इरादा शेजारच्या जमीन मालकास वाजवी
नोटीसीव्‍दारे कळवील आणि तसे करतांना
जमिनीस
किंवा त्यावरील कोणत्याही उभ्या पिकांना शक्यतो कमीत कमी नुकसान
पोहोचेल याची दक्षता घेईल.
(आठ)
तहसिलदारास ज्या शर्ती घालणे योग्य वाटेल
अशा इतर शर्तीचे पालन करेल.
असा कोणताही आदेश अंतिम असेल आणि अशा आदेशावरून त्याला किंवा त्याच्या कोणत्याही प्रतिनिधीला किंवा त्या कारणाकरिता त्याने कामावर लावलेल्या इतर व्यक्ती, मदतनीस किंवा कामगार यांना आदेशात निर्दिष्ट केलेल्या जमिनीवर प्रवेश करण्यासाठी आणि पाण्याचा पाट बांधण्याकरिता व त्याचे नवीकरण करण्याकरिता किंवा तो दुरुस्त करण्याकरिता आवश्यक असे सर्व काम करण्यासाठी संपूर्ण अधिकार मिळेल.
(१) नुकसान भरपाईची रक्कम देण्यात किंवा खंडाची रक्कम देण्यात कसूर करील, तर अशी रक्कम मिळण्याचा जिला हक्क असेल अशा व्यक्तीने तहसिलदाराकडे अर्ज केल्यावर ती जमीन महसुलाची थकबाकी असल्याप्रमाणे वसूल करता येईल.
(२)
पाण्याचा पाट योग्य व दुरुस्त स्थितीत ठेवण्यात कसूर करील तर ती व्यक्ती अशा कसुरीमुळे जे कोणतेही नुकसान होईल
त्याबद्दल तहसिलदाराकडून
ठरविण्यात येईल अशी नुकसानभरपाई देण्यास पात्र होईल.
ती व्यक्ती तसे करण्‍यास कसूर करील तर, शेजारची
जमीन धारण करणार्‍या व्यक्तीस तहसिलदारकडे अर्ज करता येईल आणि तहसिलदार संबंधीत व्यक्तीस कमीत
कमी वेळात, स्वखर्चाने जमीन
भरून काण्‍यास व पूर्ववत करण्‍यास भाग पाडेल.
शेवटचा समजला जातो. तहसिलदाराने किंवा जिल्हाधिकाऱ्याने दिलेल्या
आदेशाविरूध्द कोणत्याही न्यायालयात अपील करता येत नाही.
=š
Rate This Article
या लेखात, आम्ही आपणाला इतर व्यक्तीच्या मालकीच्या जमिनीतून पाण्याचे पाट बांधणे म.ज.म.अ. कलम ४९. याबाबत माहिती दिली आहे आम्हाला आशा आहे की, तुम्हाला ती आवडली असेल. माहिती आवडली असेल तर, सदरची माहिती तुमच्या मित्रांनाही शेअर करा.
आपले महसूल कायद्याविषयक प्रश्न विचारण्यासाठी आमच्या वेबसाईटला भेट द्या. आणि आमच्या टेलिग्राम चॅनेललाही आजच जॉईन व्हा. Website Link Telegram Channel Link धन्यवाद !